Lennegezh e Pluwigner

 

Job ar Baion (1876-1935).

Job ar Baion

Joakim Gwilhom

Yann-Bêr Kalloc'h

Sketchoù ar c'hlass

Barzhoniezh

Job ar Baion

 

Job ar Baion a zo ganet e Pluwigner e 1876. Skrivet en deus pezhioù-c'hoari poblel e penn kentañ an ugentved kantvlead e Bro-Gwened. Teatr Nikolazig Santes-Anna ne oa ket unan ag ar re-vihannañ. Soñjit 'ta ! Teir leurenn e-lec'h ma vese possubl c'hoari ged 200 den. 2500 plass ewid an arwestourion ! Na mui na mes. Ha tud é chom er-maes c'hoazh !

Lodenn III, Divis II : Nikolasig, ar pelikard, lesulit, ar person, an Aotrou Garo.

Al labourision

Dewezh mad deoc'h, tudchentil.

Ar person

Petra zo c'hoazh a-newez genoc'h e keranna ?

Ar pelikard

Lod-kaer a draoù, Aotrou person.

Ar person

Moarhad hoc'h eus gwelet ho santes c'hoazh, Ivon Nikolasig ?

Nikolasig

Ya, aotrou person.

Ar person

Mat.

(D'an aotroù Garo, a-gostez.)

N'eus ket mui moian da denniñ an traoù-se ag e benn.

(d'ar re -all, kreñv.)

Med, na c'hwi, perag e oc'h-c'hwi daet amañ, mar plij genoc'h ?

Ar Rous

Aotrou person, gwelet hon eus-ni mat ive, àr un dro ged Ivon a zo amañ ...

Ar person

Lârit din ar pezh ho peus gwelet.

Ar Rous

C'hwec'h e oamp, ha nompas unan.

Nikolasig

Setu : tregasset bras e oan, rag me soñje : "an Aotrou person sur a-walc'h 'n em c'hredo ket james - na boud ema gwir ar pezh a lâran - mard on ma huanan hebkén e weled ar Santes. Gwir eo ema diaes da grediñ he deus Santes-Anna en em ziskouezet din-me vel-se, rag ur paourkaezh den on, na oui na skriv na lenn. Ha diryaou ne harzen ket mui ged ar soñ-se.

Ar pelikard

Paour kaezh !

Nikolasig

Krediñ a raen e oan daet da voud foll. O ma mestres-vad, am boa lâret da Santes-Anna, ewid ma kredo an dud ennoc'h, gwrait ive ma welint ! Gwrait enta ur mirakl ewid diskoueziñ d'an oll ho polontez. Krediñ a raont oll eh on-me foll.

Garo

Hama ?

Nikolasig

Ma mestres vad a c'hrataas din neuse ur merk ewid disoloiñ d'an oll he bolontez.

Ar Rous

Ha daet eo ar merk !

Ar re-all

Rac'h hon eus eñv gwelet.

Ar pelikard

Netra kaerroc'h !

Lesulit

An neñv war an douar diskennet.

Ar person

Marse 'walc'h, mes añfin, pessort traoù hoc'h eus-c'hwi gwelet vel-se ?

Lesulit

Traoù kàer nad int ket bet gwelet biskoazh ged den ebed war an douar !

Ar person

Mes lâret ta !

Ar Rous

Hama, setu, boud e oa dec'h ...

Lesulit

Ya, an neizhour.

Ar rous

Ya, boud e oa an nezihour. Filaj en hon ti-ni. Waet e oan-me er-maes da zistagiñ ar c'hi war-dro unneg eur. Ne oa ket mui bodet en-dro d'an tan namaed ar re ag an ti.

Nikolasig

Sklaer e oa an nos ; me wele ar stered ... Ewid gortos ma vehe bet daet ar c'housked din da ankouaad ma nec'hañs, em boa en em lakaet da bediñ. Ar c'housked ne zae ket, kàer em boa henn goulenn. War-dro kreisnos, me a wel er gambr ur splannder gwenn hag a luc'h vel argant. Me da soñjal neuse : "Setu ma mestres vad ! Ya, sur a-walc'h, hi eo. Faotiñ a ra dezhi marse ma c'hoñfortiñ, pe ma gourdrous ...!" Mes pas ! Ar wezh-se ne oa ket he soñj na reiñ konfort na gourdrous tamm ebed. Med ged he mouezh doussañ hag ur minc'hoarzh : "Yvon, emezi, ewid lakaad ar person da grediñ, hag ar pennoù kaled arall mard ive, kerzhit a-benn, mar plij genoc'h, da glask ho amied. Tuchant a splanno ur c'houlaouenn diragzoc'h. Heuliit hi beteg ar lec'h ma ho kasso."

Ar pelikard

Rekis e oa kavoud testoù, kompren a rit.

Nikolasig

Ya, moned a ran d'o c'hlask, hag ar c'hentañ kavet zo ma breureg Loeis.

Ar Rous

Waet 'oan, me lâr deoc'h, da zistagiñ ar c'hi ; ne soñjen ket pelloc'h. En un taol, me a wel ma breureg. "Deus, a lâr eñv. - Da venn, a lâran-me ? - Deus ataw ha daes buan. Setu ni é redeg d'un tu ha d'an tu-all hon daou, a di da di, ewid dihuniñ ar re-all.

Garo

Perag e oc'h-c'hwi waet da zic'housk ar re-mañ kentoc'h ...

Ar person

Ya, kentoc'h ewid an dud arall a Geranna ?

Ar pelikard

Dam, tudchentil, ni eo an ameseion tostañ.

Garo

Ya, ameseion hag amied ive, ar re wellañ.

Ar person

(Da Nikolasig)

Tud prest-kàer d'ho krediñ ha da lâred veldoc'h.

Lesulit

Dam feiz, Aotrou person, pas sur : prest-kaer kentoc'h da grediñ en devoa Ivon hanter gollet e benn.

Ar rous

Felliñ a rae dezhoñ gwerzhiñ rac'h an dachenn en deus e Plunered, ewid sevel, e hunan, ar chapel ... Kement-se hon lakae-ni gwall glañv !

Nikolasig

Kentizh ma oamp bet rac'h tolpet, setu, ni é weled ur piled berr ha téw diragzomp, é sevel hag é kerzhed... Ha d'e heul.

Lesulit

Na pegen kreñv e skoe hor c'halonoù en hor c'hreis, tra ma oamp é tiskenn an ivarc'h don, en ur heuli ar c'houlaouenn!

Ar pelikard

Krediñ a raemp gwelet diragzomp ar sterenn en devoa hambrouget ar vugulion beteg ar chraou a Vetleem.

Ar Rous

Me a soñje-me : "Ma doue, perag e omp bet ni choaset ?"

Lesulit

Me, me a lâre : "ar Messi a faot dezhoñ diskenn e-mesk ar Vretoned !".

Nikolasig

E penn an niwarzh don e welomp ar piled é sevel just a-dreist ar gloued hag é voned e park ar Bossennoù. Hag er lec'h mand oa Mark Ardeven torret e arar dec'h, eñv a chom heb bouljal, vel e-pign douzh ur barr. En un taol, ni henn gwel é tiskenn beteg an douar, é sevel, é tiskenn en-dro, teir gwezh vel-se. Kent disparissiñ en douar en tachad-se. Lakaet em boa ma zroad war ar lec'h, tra ma oa waet ma breureg Loeis da glask ur bigell : "Toull ase", a lâran-me dezhoñ pa oa arruet en-dro".

Ar rous

Feiz ya, setu, me a grog em benweg, me a sko un taol ; ar geot a za genin. An deirvet gwezh, me a glew an douar é tassoniñ hag é c'hober an trous a ra an houarn é skoiñ war un tamm koad bennag.

 

Nikolasig

Hag un tammig war-lec'h, en toull digor ha don - o mirakl ! - ni a wel diragzomp delwenn ma mestres, endouaret ase a-c'houde an amzer gozh.